تایر کاراوان
مهران محمدی |
کاراوان سفری و تایر کاراوان :
جالب است بدانیم ترکیبات به کار رفته در تایر خودروهای شخصی و وانت‌ها، به ۲۰۰ مورد می‌رسد. هر چند برای نیازهای متنوع رانندگان، تایرهای مختلفی تولید می‌شود اما کار اصلی هر لاستیک این است که همراه رینگ چرخ، اتاقکی از هوا می‌سازد که وزن خودرو روی آن قرار می‌گیرد.
شاید متعجب شوید اگر بدانید بیش از ۹۵ درصد وزن وسیله نقلیه را فشار باد درون تایر متحمل می‌شود و خود لاستیک، تنها ۵ درصد را تحمل می‌کند. اینها را گفتیم تا متوجه اهمیت مشخصات تایر خودرو شوید و به دنبال درک مفاهیم و علائم روی تایر خودرو باشید. در ادامه راه و روش پرداختن به آن را با هم از نظر می‌گذرانیم.
۱- تایر خودرو سواری Passenger
۲- عرض مقطع تایر بر حسب میلی‌متر W
۳- نسبت ارتفاع مقطع به عرض مقطع تایر(نسبت منظر)
نسبت منظر (Aspect Ratio) تایر
نسبت منظر یک تایر عبارت است از نسبت ارتفاع مقطع تایر به عرض مقطع آن. مثلاً سری ۶۵ یعنی اینکه ارتفاع مقطع تایر ۶۵ درصد عرض مقطع آن می‌باشد. بنابراین در تایرهایی با سری (نسبت منظر) کمتر ارتفاع دیواره کوتاه‌تر است.
۴- نوع ساختار (رادیال Radial ).
به طور کلی تایرها از لحاظ نوع ساختار به دو گروه اصلی تقسیم می‌گردند: ۱- بایاس. ۲- رادیال.
۱- تایرهای بایاس: در این دسته از تایرها امتداد نخهای لایه با خط مرکزی تایر زاویه مورب می‌سازد و قرار گیری لایه‌ها روی یکدیگر به صورت ضربدری می‌باشد. جنس نخ لایه‌ها از نایلون است و در بدنه تایر بجز در ناحیه طوقه‌ها از سیم فولادی استفاده نمی‌شود
۲- تایرهای رادیال : در تایر رادیال امتداد نخهای لایه باخط مرکزی تایر زاویه ای در حدود ۹۰ درجه می‌سازد و به عبارت دیگر امتداد نخ‌ها در جهت شعاعی قرار گرفته است. جنس نخ لایه‌ها عموما از ریون یا پلی استر است در تایرهای رادیال به منظور ایجاد پایداری حرکتی از لایه‌هایی به عرض عاج و زاویه مورب نسبت به خط مرکزی تایر با نام کمربند یا بلت استفاده می‌شود. الیاف مصرفی در کمربند از جنس نخ یا سیم فولادی است.
در صورتی که کمربند نخی باشد تایر را رادیال نخی و در صورتی که سیمی‌باشد تایر را رادیال سیمی(استیل بلت) می‌نامند.
۲- تایرهای رادیال : در تایر رادیال امتداد نخهای لایه باخط مرکزی تایر زاویه ای در حدود ۹۰ درجه می‌سازد و به عبارت دیگر امتداد نخ‌ها در جهت شعاعی قرار گرفته است. جنس نخ لایه‌ها عموما از ریون یا پلی استر است در تایرهای رادیال به منظور ایجاد پایداری حرکتی از لایه‌هایی به عرض عاج و زاویه مورب نسبت به خط مرکزی تایر با نام کمربند یا بلت استفاده می‌شود. الیاف مصرفی در کمربند از جنس نخ یا سیم فولادی است.
در صورتی که کمربند نخی باشد تایر را رادیال نخی و در صورتی که سیمی‌باشد تایر را رادیال سیمی(استیل بلت) می‌نامند.
جدول شاخص بار
جدول شاخص سرعت
۷-استاندارد انجمن حمل و نقل آمریکا
۸-مشخصات ساختار تایر
۹-مشخصه تحمل حرارتی و چنگ زنی تایر به جاده (اصطکاک) و دوام
( UTQG )
Uniform Tire Quality Grading
(درجه بندی یکسان کیفیت تایر )
در مورد انتخاب تایر مناسب برای ساخت کاراوان بیشتر بدانید:
یکی از اطلاعاتی که معمولاً بر روی تایر وجود دارد، نتایج تستی به نام uniform tire quality grading (UTQG) ، یا درجه بندی یکسان کیفیت تایر است. این تست اکنون برای تمام لاستیک‌های خودروهای سواری که در آمریکا به فروش خواهند رفت اجباری است (لاستیک‌های برف از این قاعده استثنا هستند). در این تست سه معیار دوام، اصطکاک و تحمل دما مورد آزمایش قرار می‌گیرد. در تست دوام تایر، لاستیک در شرایط یکسان و ویژه ای قرار می‌گیرد و هرچه عدد اعلام شده بزرگ‌تر باشد نشانگر دوام بیشتر آن لاستیک است. این عدد صرفاً یک میزان نسبی است و تنها چیزی که از آن می‌توان فهمید اینست که تایری با درجه ۲۰۰ در شرایط یکسان دو برابر تایری با درجه ۱۰۰ کار می‌کند.
تست اصطکاک نیز بر اساس توانایی لاستیک در متوقف کردن ماشین روی آسفالت و بتن خیس است. نتیجه تست به صورت C,B,A,AA اعلام می‌شود که C نشانگر اصطکاک ضعیف است.
برای آزمودن تایر از جهت توانایی تحمل دمای بالا، لاستیک را در سرعت‌های بالا تست می‌کنند. برای کسب پایین ترین درجه (C) ، لاستیک باید بتواند به مدت ۳۰ دقیقه و در سرعت ۱۳۵ کیلومتر بر ساعت حرکت کند و تغییر شکل و یا خرابی در آن صورت نگیرد.
۱۰-حد مجاز بار بر روی هر تایر و حداکثر فشار باد تایر در حالت سرد
۱۱-تایرهای مخصوص زمستان (برف Snow گل ولای Mud )
M+Sیا MS یا M&S همگی نشانگر این هستند که تایر از استانداردهای لازم جهت حرکت در گل و برف برخوردار است (Mud and Snow). این استانداردها از طرف انجمن سازندگان لاستیک (RMA) تعیین گردیده و این نشان به لاستیک‌هایی که دارای مشخصه‌های زیر باشند تعلق می‌گیرد:
لاستیک‌ها باید دارای شیارهای بزرگ در عاج خود باشند که از کناره‌های لاستیک به سمت وسط آن کشیده شده باشد. همچنین حداقل ۲۵ درصد سطح لاستیک را باید شیارها بپوشاند.
این نوع کدگذاری پیشینه طولانی‌ای ندارد. در طول سالیان دراز، روش‌های مختلفی برای اعلام این مشخصات به کار می‌رفته است. در بعضی موارد، یک کارخانه از کدگذاری خاص خود در یک یا چند نوع لاستیک استفاده کرده است. نکته ای که در اینجا باید به آن اشاره کرد این است که اصولاً از دهه ۶۰ به بعد بود که ارتفاع دیواره لاستیک مورد توجه قرار گرفت و برای افزایش کارایی لاستیک‌ها در دورها شروع به کوتاه شدن کرد، بنابراین پیش از آن شاهد نام گذاری‌هایی مانند ۷٫۶x۱۵ هستیم. در اینجا هر دو عدد به اینچ هستند و عدد اولی (۷٫۶) همان پهنای تایر و عدد دوم قطر رینگ مناسب برای آن لاستیک است. فقط می‌ماند طول دیواره که در هیچ جای این کد به آن اشاره ای نشده و معمولاً می‌توان آن‌را با احتساب درصد ۱۰۰ برای نسبت طول دیواره به پهنای لاستیک حساب کرد. با کدگذاری جدید، چنین لاستیکی دارای کدی به شکل ۱۹۵/۱۰۰R۱۵ خواهد بود.
تاریخ تولید تایر و مدت زمان انقضاء مصرف تایر
یکی دیگر از اطلاعات مفید نوشته شده روی تایر تاریخ تولید آن است. به طور کلی استفاده از تایری که بیش از ۶ سال عمر کرده است هرگز نباید استفاده شود بنابراین دقت به تاریخ تولید بسیار مهم است. روی تایر، تاریخ به صورت یک کد سه یا چهار رقمی‌نوشته می‌شود. کدهای سه رقمی‌مربوط به قبل از سال ۲۰۰۰ و چهار رقمی‌ها برای بعد از آنند پس اولین نکته اینکه اگر کد آن سه رقمی(مثلاً ۱۷۸) بود، از خرید آن صرف‌نظر کنید. و اما چهار رقمی‌ها: کدی به صورت ۳۰۰۶ به این معنی است که این تایر در سی امین هفته سال ۲۰۰۶ تولید شده است. دو رقم اول تعداد هفته گذشته از سال و دو رقم آخر بیانگر سال هستند.
